czwartek, 14 marca 2013

Jak różnicują się narządy płciowe płodu

.
Wyraźnie widać czym dana część u kobiety staje się u mężczyzny.
Źródło: nature.com.
Zainteresowanym dyskusją czym jest płeć, jakie rodzaj typów płci rozróżniamy polecam tekst Czym jest płeć uwarunkowana genetycznie na: blog.endokrynologia.net oraz w Sprawie płci - głos w dyskusji na tej samej stronie. Na pewno warto zapamiętać, że rozróżniamy płeć:
  • genetyczną  - istnienie genu SRY i kodowanego przezeń białka
  • chromosomalną - to nie to samo co genetyczna - zdarza sie istnienie genu SRY na chomosomie X
  • gonadalną - istnienie męskiej czy żeńskiej gonady
  • fenotypową (o niej była mowa w poprzednim wpisie)  - określanej na podstawie zewnętrznych cech płciowych
  • psychiczną (tożsamość płciowa)
  • prawną.
Typy te w wielu przypadkach się rozmijają - częściej niż sądzimy.

Kto wyrzuca najwięcej jedzenia

.
Mapka poglądowa.

Źródło: i.imgur.com.

środa, 13 marca 2013

Wynalazki z przypadku

.
Wiele ciekawych anegdot i historii o przypadkowych odkryciach chemicznych można przeczytać na blogu Nowa Alchemia. Dziś chciałabym zacytować o tych, do których doszło przez brak higieny, a dokładnie nie umycie rąk.  Kto wiem, że takie słodziki jak:
zawdzięczamy właściwie niedbalstwu naukowców.

"W roku 1878 dwaj chemicy Ira Remsen i Constantin Fahlberg pracowali nad wyodrębnianiem substancji ze smoły węglowej. Po skończonej pracy zaczęli jeść bułki przyniesione z domu jako drugie śniadanie, zauważyli wtedy, że bułki smakowały bardzo słodko, ale z gorzkawym posmakiem. Remsen myślał nawet, że żona przez pomyłkę posypała masło cukrem, ale potem zauważył ten sam posmak na palcach. Poprzedniego dnia pracowali nad toluenosulfonamidem i nie umyli rąk. Wspólnie opisali syntezę i właściwości związku, nazywając go Sacharyną. Był to pierwszy sztuczny słodzik używany przez cukrzyków, a w czasie wojny również jako zamiennik cukru przy braku dostaw.
Po kilku latach od odkrycia obaj panowie się pokłócili, bo Fahlberg po cichu opatentował metodę syntezy w kilku krajach, nie dając nic wspólnikowi.
http://pl.wikipedia.org

Bardzo podobna historia zdarzyła się w 1937 roku, gdy amerykański student chemii Michael Sveda pracował przy produkcji leków przeciwgorączkowych opartych na sulfonamidach. Paląc papierosa przy laboratoryjnym stole na chwilkę odłożył go w miejsce, gdzie wcześniej kapnął mu jeden z roztworów. Gdy znów wziął go o ust zauważył, że ustnik stał się bardzo słodki. Wkrótce odkryty przezeń słodzik, nazwany cyklaminianem, wprowadzono jako dodatek do gorzkich leków, a potem dosładzano nim napoje.
Kolejnym słodzikiem odkrytym w ten sposób był aspartam. Jego odkrywca Schlatter, szukając leku na wrzody w roku 1965 pobrudził nim dłoń, a potem poślinił palec aby rozdzielić sklejone strony książki. Dwa lata później w identyczny sposób Karl Klaus odkrył acesulfam K."


Źródło: Nowa Alchemia.

wtorek, 5 marca 2013

Okiem kobiet sprzed 100 lat

.
W związku z tegorocznym dniem kobiet oraz możliwością poznania czym żyli ludzie 100 lat temu (dzięki stronie 100lattemu.pl) przedstawiam subiektywny, wybiórczy skrót informacji z Kurjera Porannego.

  • O obchodzeniu dnia kobiet na początku XX wieku z perspektywy robotnic: "Byłoby więc do życzenia, aby te stow. kobiece, które tak gorąco przemawiają za uobywateleniem kobiety, zainicjowały pracę nad zbadaniem położenia robotnicy polskiej i choć w ten sposób zaznaczyły, że doma­gając się równouprawnienia, mają na myśli interesy nietylko kobiet z inteligencji, lecz i z ludu." (Dzień kobiet-robotnic)
http://100lattemu.pl/index.php

  • Temat i dziś współczesny, czyli kwestia sytuacji kobiet w Indiach: "D. 10 marca r. 1911 władze angielskie przedsięwzięły spis ludności w Indjach. Po zestawieniu cyfr wyszło na jaw stra­szne położenie kobiet z racji zwyczaju wydawania ich za mąż w latach dziecięcych. Spis wykazał np. 302,425 dziew­cząt, które wyszły za mąż, mając zale­dwie 5 lat wieku; 17,700 małżonek już w 6 roku życia były wdowami. 2,500,000 ko­biet wyszło za mąż miedzy 5 a 10 ro­kiem życia. 19,250,00 miedzy 10 i 15." (Kobiety w Indjach)
  • O jednej z ówcześnie największych bojowniczek o prawa kobiet w Anglii, pani Pankhurst. Niestety ówcześnie stosowane narzędzia nie są godne pochwalenia, takie czasy...: "W lutym r. 1908 została zasądzona na 6 tygodni aresztu za to, że wraz z innemi kobietami chciała z przemocą wtargnąć do biura ówczesnego pre­miera. W październiku r. 1908 została zasądzoną na 3 miesiące wiezienia za „zakłócenie spokoju publicznego", popełnione przez to że publicznie wzywała swoje towarzyszki do szturmowania izby gmin. W listopadzie r. 1910 została aresztowana wraz z innemi paniami za czynny napad na prezy­denta ministrów. Wypuszczono wówczas wszystkie na wolność bez procesu. W d. 1 marca r. z. aresztowa­no p. Pankhurst wraz z 124 towarzyszkami za wybicie niezli­czonej ilości szyb wystawowych. Została wówczas skazaną na 2 miesiące więzienia." (Pani Pankhurst)
http://100lattemu.pl/index.php

piątek, 1 marca 2013